23 MARCA – 15 MAJA 2019
Stefan Szmaj
Linoryty 1916-1920
Odzyskana Wolność Ekspresji
Na wystawie znalazło się ponad 40 prac Stefana Szmaja powstałych w latach 1916-1920: rysunków, matryc linorytniczych i odbitek. Szmaj był głównym przedstawicielem nurtu poznańskiego ekspresjonizmu, a także jednym z założycieli grupy Bunt.
Najciekawszym okresem działalności artystycznej Szmaja był czas współpracy z poznańskim Buntem. Powstały wówczas niemal wyłącznie linoryty, z których część ukazała się na łamach Zdroju, flagowego pisma polskich ekspresjonistów.
Linoryty Szmaja oddają fascynację twórczością niemieckich ekspresjonistów; członków drezdeńskiego Die Brücke i monachijskiego Der Blaue Reiter. Stosowany w owych kręgach druk wypukły (drzeworyt i linoryt) pozwalał uzyskać mocne kontrasty czerni i bieli oraz operować większymi, dynamicznie ciętymi płaszczyznami, co dodawało kompozycjom ekspresji.
Pocałunek
Linoryt, papier, 17,4 x 15,7 cm.
Poruszana przez Szmaja tematyka nie odbiega od zainteresowań artystów Buntu i zdradzała bardziej lokalny charakter jego twórczości. Znajdziemy w niej wizerunki własne i ważnych dla artysty postaci, które bardziej niż portretami są zapisem jego emocjonalnego stosunku do przedstawianych bohaterów. A także pejzaże, w których więcej jest gorzkiej refleksji o ówczesnym świecie, niż zachwytu nad obrazowaną naturą.
Szmaj nie bał się poruszać tematów trudnych, czy gorszących, sięgał także po motywy religijne. Jego twórczość, podobnie jak pozostałych poznańskich ekspresjonistów, jest wyrazem walki o nowocześnie rozumianą wolność osobistą, artystyczną i polityczną tuż przed i w latach po odzyskaniu przez Polskę niepodległości.
Pocałunek
Matryca linorytnicza, 16,9 x 15,1 cm
Stefan Szmaj
Autoportret, 1916
Linoryt, papier; 16,9 x 13,8 cm
Stefan Szmaj
Autoportret, 1916
matryca linorytnicza; 16,9 x 13,3 cm
Stefan Szmaj
Autoportret III, 1919
matryca linorytnicza; 15,1 x 10,2 cm
Stefan Szmaj
Autoportret III, 1919
Linoryt, papier; 15,2 x 20,3 cm
Stefan Szmaj
Portret Artura Swinarskiego, 1920
linoryt, papier; 22,5 x 15,4 cm
Stefan Szmaj
Portret Artura Swinarskiego, 1920
rysunek: pióro, tusz, kalka techniczna; 22,8 x 15,3 cm
Stefan Szmaj
Portret Artura Swinarskiego, 1920
matryca linorytnicza; 22,1 x 15,7 cm
Stefan Szmaj
Portret Stanisława Przybyszewskiego
Rysunek: pióro, tusz, kalka techniczna; 16 x 11,7 cm
Stefan Szmaj
Święty Sebastian 1917
Linoryt, papier; 18,5 x 13,3 cm
Stefan Szmaj
Święty Sebastian, 1917
Matryca linorytnicza; 18,7 x 13,4 cm
Stefan Szmaj
Modlitwa do słońca/Profil
Linoryt, papier; 25,1 x 18,3 cm
Stefan Szmaj
Modlitwa do słońca/Profil
Matryca linorytnicza; 25,4 x 18,2 cm
Stefan Szmaj
Modlitwa do słońca/Profil
Rysunek: kredka niebieska, kalka techniczna; 24,9 x 20,7 cm
Stefan Szmaj
Topole I
Matryca linorytnicza; 20,2 x 15,6 cm
Stefan Szmaj
Topole I
Rysunek: pióro, tusz niebieski, kalka techniczna; 19,9 x 15,3 cm
Stefan Szmaj
Topole II, 1918
Linoryt, papier; 21,3 x 15,6 cm
Stefan Szmaj
Topole II, 1918
Matryca linorytnicza; 21,2 x 15,5 cm
Stefan Szmaj
Topole III, 1918
Linoryt, papier; 15,3 x 20,3 cm
Stefan Szmaj
Topole III, 1918
Matryca linorytnicza; 15,2 x 20 cm
Stefan Szmaj
Topole III, 1918
Rysunek: pióro, tusz niebieski, kalka techniczna; 15,1 x 19,9 cm
Stefan Szmaj
Topole IV, 1918
Linoryt, papier; 21 x 16,6 cm
Stefan Szmaj
Topole IV, 1918
Matryca linorytnicza; 21 x 16,5 cm
Stefan Szmaj
Topole IV, 1918
Rysunek: pióro, tusz niebieski, kalka techniczna; 21,9 x 16,4 cm
Stefan Szmaj
Topole V, 1918
Linoryt, papier; 15 x 21,4 cm
Stefan Szmaj
Topole V, 1918
Matryca linorytnicza; 14,9 x 21,1 cm
Stefan Szmaj
Topole V, 1918
Rysunek: pióro, tusz niebieski, kalka techniczna; 15,7 x 20,9 cm
Stefan Szmaj
Topole VII, 1920
Linoryt, papier; 21,2 x 13,7 cm
Stefan Szmaj
Topole VII, 1920
Matryca linorytnicza; 21,1 x 13,5 cm
Stefan Szmaj
Topole VIII, 1920
Linoryt, papier; 24,7 x 16,2 cm
Stefan Szmaj
Topole VIII, 1920
Matryca linorytnicza; 24,8 x 16,3 cm
Stefan Szmaj
Bożek I / Pramatka, 1920
Linoryt, papier żeberkowy; 13,2 x 8,5 cm
Stefan Szmaj
Bożek II / Praojciec, 1920
Linoryt, papier żeberkowy; 12,9 x 8,2 cm
Stefan Szmaj
Bożek III / Astarte
Matryca linorytnicza; 12,9 x 7,9 cm
Stefan Szmaj
Bożek IV / Mars
Matryca linorytnicza; 13,1 x 8,6 cm
Stefan Szmaj
Bożek V / Kryszna / Światowid, 1918
Linoryt, papier; 13,5 x 7,9 cm
Stefan Szmaj
Bożek V / Kryszna / Światowid, 1918
Matryca linorytnicza; 13,6 x 7,8 cm
Stefan Szmaj
Bożek VI / Mzimu, 1918
Linoryt, papier; 11,9 x 7,4 cm
Stefan Szmaj
Zoroaster
Matryca linorytnicza; 13,3 x 7,9 cm
Stefan Szmaj
Budda
Matryca linorytnicza; 12,7 x 9,3 cm
Stefan Szmaj
Mahomet, Matryca Linorytnicza; 13,0 x 8,4 cm
Stefan Szmaj
Anioł Pański Zwiastował
Matryca Linorytnicza, 23,7 x 13,2 cm